Ụlọ ọrụ nyocha maka ọrụ ugbo (IAR), Mahadum Ahmadu Bello (ABU), Zaria, akwadola oge ngwụcha nke May na mmalite June ka ọ bụrụ oge kachasị mma maka ịkọ ọka maka akụkụ savannah na Nigeria. Prof. Mohammed Faguji, onye isi oche, (IAR), kwuputara nke a n’oge mkparịta ụka ya na ndị nta akụkọ na amụma ihu igwe NIMET maka afo 2023 na Zaria na Tuuzde. Dị ka ya si kwuo, akụkụ mmiri na-ekpo ọkụ nke mba ahụ dị n’akụkụ ndịda Katsina, Zamfara na Kaduna State, na-aga n’ihu Federal Capital Territory. “Ịkụ mkpụrụ osisi dị ka groundnut na soya kwesịrị ịgbaso ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ozugbo a kụrụ ọka, na-ekwusi ike na ịgha mkpụrụ cowpea kwesịrị ịmalite na July 22.” Mana ọ gbakwụnyere na a ga-akụ cowpea na mbido Julaị n’ebe dịka Kano, Jigawa na mpaghara ugwu Bauchi steeti. Faguji kọwara amụma NIMET maka oke mmiri ozuzo nkịtị dị ka ozi ọma, n’ihi na oge mmiri ozuzo ga-akwụsị n’oge anyị na-emebu. “Dịka ọmụmaatụ, savanna ndịda guinea, dị ka mpaghara ndịda nke steeti Kaduna, mmiri ozuzo kwụsịrị n’etiti abali ise ruo abali iri nke onwaOctoba, ebe n’akụkụ nkụ nke mba ahụ, mmiri ozuzo na-akwụsị n’abali iri ato nke onwa Septemba. “Foto a dị n’elu ga-adịgide n’oge ọrụ ugbo nke afọ a ma e wezụga Jigawa, Kano na Katsina State ebe e buru amụma na mmiri ozuzo ga-akwụsị n’oge na-adịghị anya,” ka o kwuru. Onye isi oche ahụ dụrụ ụlọ ọrụ steeti ahụ bụ Agricultural Development Projects (ADPs) ọdụ maka mkpa ọ dị ime ka ndị ọrụ ugbo mara gbasara ịkụ ụdị mkpụrụ n’oge. Ọ dụkwara ndị ọrụ ugbo ọdụ ka ha malite ịchọ ụdị ndị a na-etolite n’oge ka ha wee nwee ike maka nkwụsị mmiri ozuzo n’oge. Faguji kwuru na amụma ahụ sitere n’aka NIMET gosikwara na a ga-enwe oge ọkọchị na-anaghị agbaso ụkpụrụ ọ bụla ma e wezụga steeti Jigawa, Kano na Katsina bụ ebe mmiri ozuzo ga-akwụsị kpamkpam. Ọ kwughachiri nkwa nke ụlọ ọrụ ahụ ịgba mbọ ya okpukpu abụọ n’ịkwalite ụdị mkpụrụ osisi na-anagide ụkọ mmiri ozuzo; na-agbakwụnye na ụlọ ọrụ ahụ ewepụtala ụdị ọka ọka na sorghum nke ga-anagide oge ọkọchị. O kwuru na ụlọ akwụkwọ ahụ agwala ndị na-erubere ya isi njirimara ụdị mkpụrụ dị iche iche na-eto n’oge na mkpụrụ osisi na-anagide ụkọ mmiri ozuzo nke o mepụtara. Ọ gbakwụnyere na ọ dị mma ka ha tinye n’oge mbụ maka ịzụrụ mkpụrụ ndị a ka ha wee nwee ike ịkwadebe n’oge.
Leave a Reply