Ule Nnabata : Naijiria Amachibidola Ụmụaka Erubeghị Ogo

Gọọmenti Naịjirịa amachiela ụmụaka na-erubeghị eru isonye na ule mbata maka nnabata n’ụlọ akwụkwọ Unity na mba ahụ.

N’ihi nke a, gọọmentị enyela ndị National Examination Council, NECO iwu ka ha wepụta usoro siri ike iji gbochie ndị na-erubeghị eru ịdebanye aha maka ule ahụ, gụnyere ime ka akwụkwọ ọmụmụ bụrụ iwu n’akwụkwọ dị ka ndebanye aha.

Onye odeakwụkwọ na-adịgide adịgide, Federal Ministry of Education, Mr David Andrew Adejo, nyere ntụziaka ahụ na Satọdee na Abuja ka ọ na-eleba anya na omume nke 2023 Common Entrance Examination n’ime 110 Federal Government Colleges gafee Federation.

Ngụkọta  72,821  ndị ndoro-ndoro nọdụ ala maka ule na Satọde na mba niile.

Adejo kwuru na iji banye na sekọndịrị, onye na-azọ ọkwa kwesịrị ịbụ opekata mpe afọ iri na abụọ, na-ekwu na mmadụ nwere ike ịbụ iri na otu gbakwunyere n’oge ule na Septemba, onye dị otú ahụ ga-eru afọ iri na abụọ.

Onye odeakwụkwọ na-adịgide adịgide ka lebachara anya na mmemme a na kọleji Gọọmenti Federal Girls College, Bwari, na Government Day Secondary School, Bwari, kwuru na obi adịghị ya ụtọ ịhụ ka ọtụtụ ndị na-eto eto na-anwale ule ahụ.

Ọ siri ọnwụ na ihe na-erughị afọ iri na otu bụ ihe anabataghị, na-ekpughe na Airforce School, na ndị ọzọ anaghị anabata ndị na-erughị afọ iri na abụọ maka ịbanye n’ụlọ akwụkwọ ha.

Adejo kwuru, sị: “N’afọ a, enwere m ndụmọdụ maka ndị nne na nna, ana m arịọkwa gị, buru ndụmọdụ a n’ụlọ ọ bụla ị maara. Anyị na-egbu ụmụ anyị site n’ikwe ka ụmụntakịrị na-erubeghị aka dee ule nkịtị.

“Ahụrụ m ụmụaka ndị m maara na-erubeghị afọ iri, atọ n’ime ha kwetara na ha dị afọ itoolu. Anyị na-eme ọtụtụ ihe; otu, anyị na-akụziri ụmụaka ụkpụrụ na-ezighị ezi. Agụmakwụkwọ abụghị maka ịgafe ule. Mmụta bụ nkuzi, mmụta na nhazi agwa.

“A na m arịọ ndị nne na nna, ka ụmụntakịrị a mee ule mgbe ha kwesịrị. Anyị anaghị enweta uru site na ịkwanye nwa gị anya. Ọtụtụ mgbe, ọ bụrụ na nwatakịrị amalite ngwa ngwa, ọ ga-enwe nsogbu n’ọdịnihu.

“Echebere agụmakwụkwọ n’ụzọ nke na n’oge ọ bụla na ndụ, enwere ozi ụbụrụ gị nwere ike iwere wee ghọta ma nwee ike iji. Anyị na-esi na agụmakwụkwọ na-aga n’ihu na-adabere na ịgụ akwụkwọ na ịgafe ule.

“Anyị na-erute ọkwa ebe agụmakwụkwọ bụ ihe ị ga-eji ihe ọmụma gị mee ọha mmadụ. Ị na-etinye obere nwa ka ọ na-agabiga ihe isi ike niile, mgbe ọ gachara ụlọ akwụkwọ sekọndrị, ịga mahadum na-aghọ nsogbu. Mụ na otu enyi m nwere ahụmahụ ahụ. Ruo ugbu a, enyi ahụ abanyeghị na mahadum, naanị n’ihi na etinyere ya akwụkwọ tupu oge eruo nke ekwesịrị itinye ya na ụlọ akwụkwọ.

“Ka ụmụ anyị toruo afọ nke kwesịrị ekwesị tupu ha edee ule a, anyị ga-ahụkwa na NECO tinyere akwụkwọ ndenye ego kwesịrị ekwesị. Anyị achọghị iru ebe anyị ga-asị weta akwụkwọ ọmụmụ mana nke ahụ bụ ọkwa anyị na-aga ugbu a. N’ịdenye aha, bulitekwa akwụkwọ ọmụmụ nwa, ka na njedebe nke aka anyị, anyị nwere ike ibelata ụfọdụ ihe ndị a,” o kwuru.

Odeakwụkwọ na-adịgide adịgide kwukwara na mbọ Gọọmenti etiti na ndị ọzọ na-agba n’ịkwalite agụmakwụkwọ ụmụ agbọghọ na-amịpụta mkpụrụ, na-ekwu na ọnụ ọgụgụ ụmụ agbọghọ ndị debanyere aha n’akwụkwọ ule nkịtị n’afọ a dị puku iri atọ na asatọ n’ogologo karịa afọ ndị gara aga.

Onye na-edeba aha NECO bụ Ọkammụta Dantani Wushishi kwuru na usoro ule a na-adịkarị mma na n’usoro, na-ekwu site na akụkọ sitere na mba ahụ, ule ahụ gara n’efu.

Ka ọ na-akwado na 72,821  ndị ndoro-ndoro debanyere aha maka ule nnabata mbata nke mba 2023, Wushishi kwupụtara na Lagos steeti nwere ọnụ ọgụgụ ndebanye aha kacha elu nke FCT sochiri, ebe steeti nwere ndebanye aha kacha nta, Kebbi, nwere ihe ruru 115  debanyere aha.

Ọ gbakwụnyere na kansụl ahụ ga-ewepụta usoro iji lelee ụfọdụ oghere ndị a na-ahụ anya na-ebute site n’iwelite ndebanye aha otu ụbọchị maka ule.