Igbo-Ukwu bụ ndị ama ama nke ndị na-eme akụkọ ihe mere eme, ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme na ndị ọkà mmụta ihe ochie, dịka ebe e gwupụtara ihe mgbe ochie nke nnukwu Prọfesọ Cambrdge, Thurstan Shaw mere, n’etiti 1959 na 1964.
Shaw achọpụtala artefacts na saịtị dị na obere obodo, nke kpugheere mmepeanya oge ochie malitere na 950 AD, na nkenke ihe karịrị 1000 afọ, nke a na-enweta site na usoro sayensị siri ike nke mkpakọrịta nwoke na nwaanyị. Ụfọdụ n’ime nchoputa ahụ gụnyere ozu Eze oge ochie, onye ihe eji eme ya gụnyere nkume dị oké ọnụ ahịa, nke nwere ike isi na India ma ọ bụ Ijipt pụta, mgbagwoju anya, ọrụ nkà dị mgbagwoju anya na Bronze na Clay, mma agha, okpueze, mkpanaka na Elephant Tusks n’etiti ndị ọzọ. Agbanyeghị ndepụta a wepụrụ otu ihe dị oke egwu (opekata mpe maka anyị na ndị na-agụ akwụkwọ anyị ebe a na Music In Africa), Piano ochie mkpịsị aka.
Ngwá ọrụ igodo ise, nke a maara n’ala Igbo-(ebe Igbo-Ukwu dị) nke a na-akpọ ‘Uba-Aka’ ma ọ bụ ‘Ubo-Akwara’, bụ nke a rụrụ n’ọla, bụ nke nwere ike bụrụ na ọ dịlarị narị afọ 1000. nbibi n’okpuru ala. Ọkpụkpụ okirikiri dị obere, nke nwere ụkpụrụ dị mgbagwoju anya nke ihe a chọtara Igbo-Ukwu, ka nọ n’ọnọdụ dị mma nke ukwuu, maka afọ ya na ọnọdụ ya, ọ diri. Otu ihe ọzọ dị ịrịba ama banyere ngwá ọrụ a dị ịrịba ama bụ na ọ bụ site na nkọwa, ngwá egwú kacha ochie dị na Nigeria, ọ dịghị ihe ọ bụla na-egosi na ọ bụla ihe atụ ochie nke ebe ọ bụla ọzọ na obodo ahụ. dị ka ‘Mbira’, bụ otu n’ime egwu egwu kacha ochie n’Africa, nke nwere akụkọ a ga-ekwenye ekwenye na-aga azụ ihe karịrị afọ 3000. Ọ nwere oghere nke na-agbagharị, ntụrụndụ, ofufe dị nsọ na nka ịchọ mma n’ezie.
Ọkammụta Shaw ajụla ngọpụ niile na nrụgide ka ha wepụta ihe ndị Igbo-Ukwu chọtara n’ụlọ ihe ngosi nka nke Britain, na-ekwusi ike na obodo Igbo-Ukwu ga-edobe ha dị ka ntụkwasị obi dị nsọ nye ụmụ amaala ya, ma ọ bụ nyefe ụfọdụ ihe arịa ahụ. nye National National Commission for Museums and Monuments, dị ka iwu chọrọ. A na-akwakọba ọtụtụ ihe arịa ndị ahụ n’ụlọ ebe a na-edebe ihe mgbe ochie Lagos, mana ole na ole ka e debere n’Igbo-Ukwu ma mesịa gosipụta ya n’ụlọ ngosi ihe mgbe ochie nke gọọmenti Anambra steeti hiwere (nke bụ ọrụ nlekọta maka obodo Igbo-Ukwu). ), n’obodo n’onwe ya. Piano mkpịsị aka ochie, bụ otu n’ime ihe ndị dị otú ahụ.
Agara m ụlọ ihe ngosi nka n’afọ 2013, n’ọchịchọ sara mbara iji ghọta akụkọ Igbo-Ukwu wee nwee ohere ịhụ ngwa mgbe ochie n’ebube ya zuru oke. Okwu ebube ebe a bụ nke ikwu, ebe ọ bụ na gburugburu ụlọ ihe ngosi nka Igbo-Ukwu erughị eru maka onye bi na August dị ka Ubo-Aka. N’elu ụlọ dara ada, windo gbajiri agbaji na ebe arụrụ arụ arụrụala n’ozuzu ya bụ ihe dị mwute na ngosipụta ya. Ọnọdụ ndị a abụghị nkọwa na ndị ọrụ Museum, bụ ndị, m ghọtara ka na-agba mbọ na ịrụsi ọrụ ike. Agbanyeghị agụụ ha na ụkpụrụ ọrụ dị elu ha enweghị ike dochie anya enweghị ego gọọmentị chọrọ iji weghachi ụlọ ihe ngosi nka ma chekwaa ngwa ngwa ngwa ngwa nke akụrụngwa.
N’agbanyeghị nke a, mkpa ọ dị ịdị adị nke isi mkpịsị aka Igbo-Ukwu bụ na ọ lanarịrị ule dị ukwuu karịa ọnọdụ ọ nọ ugbu a, na n’ụzọ niile ọ ga-akarị ndị na-eche ya na ndị niile nọ n’akụkụ, bụ ndị guzoro. n’ịtụ egwu ụzọ ya na ugbu a. Piano nke Igbo-Ukwu, tinyere njikọ nna nna ya na ọtụtụ ngwa ndị ọzọ yiri ya n’ofe, East, Central na South Africa, bụ ihe ncheta omenala na akụkọ ihe mere eme na-adịgide adịgide, nke na-egosi nnukwu ihe nketa egwu Pan-Africa, nke onye dere ya. onwe-eche mkpa ememe na ọtụtụ formats dị ka o kwere omume. Akụkọ a bụ ihe ịma aka. Ogologo ndụ ya bụ ihe ịma aka ọzọ nye ọgbọ dị ugbu a nke otu ndị na-ahụ maka egwu egwu Africa. Ịlanarị ya isi ike bụkwa ihe na-agbachi nkịtị, na-echetara ya mkpa ọ dị ịga n’ihu n’ịchọpụta ihe doro anya bụ ihe nketa egwu Africa, na-alaghachi azụ na narị afọ iri ọbụna. In Igbo-land akpan akpan, a long line of great practitioners of this equipment have enjoyed huge popularity over the last century, with names like the legends Ezigbo Obiligbo, Ozoemena Nsugbe, Promoter Eze, Jimmy Conter and the transvestite Area Scatter, na-abịa n’uche. . Dị ka a na-ekwu, ‘ị pụghị ịkwụsị egwu.’ Akụkụ akụkọ ihe mere eme nke ihe nketa egwu Africa enyeghị ihe akaebe ka mma nke eziokwu dị n’okwu ahụ.
Ed Keazor dere.
Leave a Reply