Kwuonụ okwu – Nwanyị nwanyị mbụ na-agba ụmụ nwanyị nwere ọrịa kansa ume

Nwunye onyeisiala Naijiria, Oluremi Tinubu akpọkuola ndị Naijiria, ọkachasị ụmụnwaanyị ka ha na-ekwu okwu ma na-achọ enyemaka kwesịrị ekwesị mgbe ọ bụla ha nwere nsogbu ahụike.

O kwuru okwu mgbe ọ na-anata ndị nnọchiteanya sitere na National Taskforce on Cervical Cancer Elimination nke onye minista na-ahụ maka ahụike na ọdịmma ọha, Dr Iziaq Salako duziri.

Nwanyị mbụ ahụ rụtụrụ aka na ebe ọ bụ na ọ nweghị onye na-ahọrọ onwe ya ọrịa, ọ dịghị mkpa ka ihere mee ịchọ enyemaka.

“Ana m akwado ihe ị na-eme, anyị na-aga n’ihu karịsịa na usoro ị nwetara, ule, nyocha, ịgba ọgwụ mgbochi na ọgwụgwọ.

O kwuru, sị: “Mba nwere ahụike bụ mba bara ọgaranya.

Oriakụ Tinubu kwuru na enwere ike imeri ọgụ a na-alụ megide ọrịa kansa ma ọ bụrụ na ndị ọrịa ebutere onwe ha n’isi ma chọọ enyemaka ahụike.

“Isiokwu maka ụbọchị ahụike ụwa n’afọ a, Mmalite ahụike; ọdịnihu na-atụ anya, ekwenyere m na ọ dabara nke ọma maka ihe anyị na-eme ebe a taa. Ekwenyere m na ị kwuru na ọtụtụ ọrụ m bụ 70% na ahụike.

“Mba ahụike bụ mba bara ọgaranya, n’agbanyeghị akụ ọ bụla ị nwere dị ka mba, ọ bụrụ na ndị bi gị ma ọ bụ ọtụtụ ndị bi na gị na-arịa ọrịa, ị bụ naanị ndị kasị daa ogbenye dịka m na-eche,” Oriakụ Tinubu kwuru.

OnyinyeNwanyị Mbụ n’aha ọrụ anụ ụlọ ya; Ụlọ ọrụ Renewed Hope Initiative, wee nyekwa otu ijeri naira n’ụlọ ọrụ ego maka ọrịa kansa iji lụso ọrịa kansa afọ n’ala Naijiria ọgụ.Mịnịsta na-ahụ maka ahụike na ọdịmma ọha, Dọkịta Iziaq Salako ji obi ekele pụta ìhè mmetụta Nwanyị Mbụ na-agbazinye olu ya n’iwebata ọgwụ mgbochi HPV n’ime mmemme ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa nke obodo.

O kwuru na nke a sụgharịrị na Ministri inwe ike ịgba ọgwụ mgbochi ụmụ agbọghọ dị nde iri na abụọ n’agbata afọ 9 – 13 n’ime ọnwa itoolu mbụ nke mmalite ya.

Dr Salako kwuru na Ministri na-atụ anya ịgba ọgwụ mgbochi ụmụ nwanyị nde isii n’afọ a.Onye isi oche nke Taskforce on Cervical Cancer Elimination na onye bụbu Mịnịsta na-ahụ maka ahụike, Prof. Issac Adewole kwuru na Nne nwanyị mbụ gosipụtara ọchịchọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-adịghị ahụkebe site n’ịkwado na ikpughe iwebata ọgwụ mgbochi HPV n’ime mmemme ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa nke mba ahụ.

O kwuru na a ga-enweta atụmatụ 8 site na 8 (ịgba ọgwụ mgbochi ụmụ nwanyị 8millon kwa afọ), wee si otú a wepụ ọrịa cancer Cervical n’afọ 2030 ma ọ bụrụ na Nwanyị Mbụ gbanyere olu ya ma sonyekwa na mkpọsa ahụ, nke ga-agafe steeti iri na abụọ n’afọ a na steeti iri na abụọ ọzọ n’afọ ọzọ.

Onye nnochite anya mba nke World Health Organisation, Dr Walter Mulombo arịọrọ nwunye mbụ ka o duzie mgbasa ozi a na-achọpụta na nwata na nwanyị ọ bụla nwere ikike ibi ndụ.Nleta nke Taskforce on Cervical Cancer mkpochapụ nke First Lady na-adabakwara na ncheta nke World Health Day, 2025 na isiokwu “Heathy Mmalite; Ọdịnihu Olileanya.