Ọrịa maningitis: Ndị dibịa bekee na-adụ ndị Naijiria ọdụ maka ihe mgbochi

Dị ka ndị dibịa bekee si kwuo, ndị Naijiria ga-anabatarịrị ịdị ọcha, nweta ezigbo mmiri, ma gbakwaa ọgwụ mgbochi ọrịa ahụ, iji gbochie ntiwapụ nke Cerebrospinal Meningitis na 2024.

Onye na-ahụ maka ọrịa na-efe efe na Prọfesọ nke Ahụike Ọha na Lagos University Teaching Hospital, Idi-Araba, Adebayo Onajole, dọrọ aka ná ntị na mba ahụ nwere ike ịhụ ịrị elu nke CM karịsịa na ebe ọrịa ahụ na-ekpo ọkụ ma ọ bụrụ na anaghị agbaso usoro mgbochi mgbe niile.

Òtù Ahụ Ike Ụwa kwuru na ọrịa maningitis bụ ọrịa siri ike nke meninges, akpụkpọ ahụ na-ekpuchi ụbụrụ na ọkpụkpụ azụ.

Ọ bụ ọrịa na-agbawa obi na nnukwu ihe ịma aka ahụike ọha, mana ọgwụ mgbochi ọrịa nwere ike inye aka gbochie ọrịa meningococcal.

Ndị ọkachamara ahụ kwuru na a na-enwekarị ntiwapụ nke oge n’oge okpomọkụ, ọkọchị na ikuku.

Ha kwuru na ntiwapụ na ịgbasa cerebrospinal ga-adaberekwa n’ogo ojiji nke usoro mgbochi na nchebe ndị a dị.

Ndị na-ahụ maka ahụike ahụ gosikwara na mgbanwe ihu igwe na okpomọkụ nwere ike ịbụ ihe dị mkpa nwere ike imetụta nnyefe na mgbasa nke ọrịa ahụ n’afọ.

Akụkọ WHO gbasara meningitis na Naịjirịa gosiri na site n’abali mbu nke onwa  Oktoba, 2022, ruo abali iri na isii nke onwa Eprel, 2023, enwere ngụkọta nke mmadụ 1686 ndị a na-enyo enyo, 532 enwetara ikpe, na ọnwụ 124 (CFR: 7%) sitere na mpaghara ọchịchị ime obodo iri asato na otu na iri abuo na abuo.

n’ime steeti iri ato na isii, gụnyere Federal Capital Territory.

Nkwupụta WHO na-egosi na ụmụ nwoke na-akpata pasent iri ise na asaa (961) nke ngụkọta ndị a na-enyo enyo, ebe ọnụ ọgụgụ kachasị elu nke a kọrọ bụ ụmụaka dị n’agbata otu afọ na iri na ise.

“Jigawa steeti ruru pasentị iri asaa na ano (1252) nke ndị niile a na-enyo enyo, steeti a na mpaghara Zinder dị na Niger, bụ ebe akọpụtala ọrịa maningitis kemgbe Ọktoba 2022.

“Enwekọtara mkpokọta mmiri mmiri cerebrospinal nari ano iri asato na otu n’aka ndị ọrịa na steeti iri na asatọ.

N’ime nlele ndị a, 247 nwalere ihe dị mma maka ọrịa nje site na ule PCR.

N’ime ikpe ndị dị mma, 226 (91%) kpatara Neisseria meningitidis serogroup C, ebe ikpe 13 (5.4%) kpatara Streptococcus pneumoniae, na naanị otu ikpe (0.4%) site na Haemophilus influenzae, “WHO gbakwụnyere.

Dọkịta ahụ kwuru na ọ bụrụ na Naijiria egeghị ntị n’ihe ndị ọzọ na-ebute ọrịa maningitis, ọnwụ 124 na pasentị asaa na-anwụ n’afọ gara aga ga-arị elu n’afọ ọhụrụ.

Ọ sịrị, “Ihe ọzọ bụ ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa.

Anyị kwesịrị ịkwado maka ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa dịka ihe mgbochi na nchebe maka ndị mmadụ.

Ekwesịrị ime ka ndị mmadụ mara maka ọrịa ndị na-abịa n’oge a ka ha wee mara ma jikere.

Nke a ga-enyere aka ịhazigharị ihe omume ha.

“Enwere ọgwụ mgbochi na anyị kwesịrị ịgwa ndị mmadụ na ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa ga-ebelata ọrịa CM.

Enwere ọgwụ mgbochi ụmụaka na ndị okenye.

Maka ndị okenye na-eme njem na ebe a na-ekpo ọkụ CM, ha nwere ike ịgba ọgwụ mgbochi, mana gọọmentị etinyela ụmụaka na mmemme ịgba ọgwụ mgbochi mba. “Ọzọkwa, na-enweghị mmiri, a ga-enwe nsogbu.”

Otu Dọkịta Ahụike Ọha na Ahụike Ọha, na Federal College of Education, Akoka Medical Centre, Lagos, Dr Rotimi Adesanya kwuru, “Ọ bụrụ na anyị etinye nyocha niile dị mkpa ma na-eme ezi ịdị ọcha, yana ọgwụ mgbochi, CM agaghị agbasa n’akụkụ ọ bụla.

nke obodo ma ọ bụrụ na ọ na-agbaji. “Ọzọkwa, anyị kwesịrị ịbawanye ego anyị na-enye maka mmemme ịgba ọgwụ mgbochi mba n’ihi na nke ahụ ga-enyere aka ichebe ndị mmadụ megide ya. Anyị kwesịrị ime ka Centlọ Ọrụ Ahụike Mbụ na-arụ ọrụ ma na-abawanye ndị ọrụ nke akụrụngwa. “