Ndị Labour a haziri ahazi na Naịjirịa agbapụla ihe karịrị ijeri naira atọ nke gọọmentị etiti gbabara n’ụlọọrụ ọkụ latrik n’ụlọọrụ ndị mmadụ nwere n’onwe ha, na-enweghị mmụba nke nhata n’ike ọkụ n’ime afọ iri gara aga. Onye odeakwụkwọ ukwu nke National Union of Electricity Employees (NUEE), Comrade Joe Ajaero kwupụtara nchegbu ahụ n’oge a na-anụ okwu ọha na eze na Bill na-emezigharị Ụlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Ike eletriki, 2005 iji nye usoro iwu na ụlọ ọrụ maka mmejuputa na nhazi nke oru ngo nke ime obodo. Iguzobe nke National Power Training Institute na usoro iwu iji wusie ngalaba ahụ ike maka nnyefe ọrụ dị mma yana maka ihe ndị metụtara ya, nke e mere n’ihe atụ nke Kọmitii Ụlọ na Ike nke Hon. Aliyu Magaji. Comrade Ajaero bụ onye rụrụ ụka na nchụpụ nkeonwe abawanyela nsogbu akụ na ụba, kwusiri ike na e mere atụmatụ ịwepụta onwe ya ka ọ daa site na mmalite. Ọ gara n’ihu na “enwebeghị ọganihu ma ọ bụ onyinye dị ugbu a site n’aka ndị na-etinye ego ugbu a 9 afọ ka privatization na 17 afọ ka Electric Power Sector Reform Act, 2005 bịanyere aka na iwu.” Mgbe ọ na-ekwusi ike na ọ dị mkpa ka a nyochaa mmega ahụ nkeonwe, NUEE Scribe kwuru, sị: “Ọnọdụ anyị na privatization doro anya, mana anyị na-echegbu onwe anyị ma mgbanwe gị na-adabere na ahịa ọha na eze ebe anyị nọ ugbu a. “N’ịbụ onye nwara privatization maka afọ iri, anyị na-eme naanị mgbanwe nke akụkụ nke iwu na ọbụna ndokwa nyocha na omume nke na-enye ndokwa maka nyochaa nke ngalaba mgbe afọ ise gasịrị, anyị na-edekwa akwụkwọ mgbe niile ma ọ dịghị eme. “Iwu a, ànyị na-erubere ya isi n’ezie? Ọ bụrụ na enwere ndokwa maka nyocha ka afọ ise gachara, ndị Naijiria na-asụkwa ude, ndị Naijiria na-eme mkpesa mgbe niile ma anyị na-ekwu na privatization dabeere na eziokwu ahụ bụ na gọọmenti enweghị azụmahịa ọ bụla na ya na gọọmenti na-ebunye ego n’otu n’otu na-azụ ahịa. “Ka anyị na-ekwu ugbu a, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ijeri naira atọ ka agbabatara n’ọrụ ọkụ na-anọghị ya mgbe gọọmentị nwe ya. Yabụ kedu ihe ezi uche dị na ya ịsị Gọọmenti enweghị azụmahịa na azụmaahịa na gọọmentị ugbu a ga-agbapụta ma kwado azụmahịa nke nwoke ọzọ. Anyị kwesịkwara ịnọdụ ala hụ ihe na-abara anyị uru. “Ọ bụ ya mere anyị ji bịa ebe a ikwu iwu ndị anyị mere n’onwe anyị, anyị nwere ike kwụsịtụ leba anya na ya wee gaa n’ihu. Ebe ọ bụ na ọ dịghị onye ga-ekwu maka mweghachi nke privatization, mana ka anyị hụ otú ọ ga-esi chụpụ anyị. “Dịka anyị na-ekwu taa, okwu tarifụ dị, ọ bụrụ na gọọmentị na-ebunye puku kwuru puku ijeri na ndị Naijiria na-amanye ịkwụ, ị ga-ahụ ihe na-eme, obodo na-ata ahụhụ. “Ọ bụrụ na i tinye trillion abụọ (naịra) na akụ na ụba Naijiria taa ọ ga-eme nke ọma, mana a na-etinye ya na azụmaahịa nke ndị mmadụ n’otu n’otu nwere. Ka anyị lee anya. Kedu ihe bụ nyocha uru ego nke nke a ma ọ bụrụ na anyị ga-ewere ego anyị gaa lelee ndekọ, ihe dị ka afọ iri tupu privatization, gọọmenti etinyeghị pasent iri nke ego ahụ na ngalaba ahụ mana ọ na-etinye ya ugbu a. “N’ihi na afọ iri ọzọ, ọ dịghị abawanye na ọgbọ, ọ dịghị maara master plan, ọ dịghị atụmatụ na mba na n’afọ ọzọ ụlọ ọrụ ike ga-abata n’ime usoro. Ọ bụghị maka afọ abụọ na-esote ma ọ bụ afọ atọ maka mmepụta ike na-adịgide adịgide, na 4,000 Megawatt, na ọchịchọ ga-anọgide na-abawanye n’ihi na a ga-ewu ụlọ ndị ọzọ, jikọọ na na. “Ya mere, ọ bụrụ na nke a na-ebelata ka ọha na eze na-ege ntị na ọ dịghị ihe ọzọ na-eme ọzọ na-esi mee ka usoro na-arụ ọrụ, na Nigeria ka na-na ala nke mba na-ata ahụhụ ike ịda ogbenye n’ụwa nile. “Echiche nkịtị bụ otu nde mmadụ na otu puku Megawatt, na anyị nwere obodo nke nde mmadụ 200 nwere ano ruo ise puku Megawatt, ọ dịghị onye na-ekwu maka ya. “N’oge Babangida enwere ọmụmụ ihe gbasara Mambila nke nwere ikike inye ihe anyị na-enwe na obodo a taa na site n’oge ahụ ruo ugbu a ọ dịghị ihe merenụ. Otu ihe ahụ na Zungeru. “Mgbakọ ahụ achọghị ịma jijiji nke Iwu / iwu nke na-enyeghị otu Megawatt na sistemụ ahụ. Njikọ ahụ achọghị ịma jijiji nke inwe ụlọ ọrụ 19, 19 MD na ED na 4,000 Megawatts. “Ụlọ ọrụ ahụ nke otu ED nweburu ga-amụba ugbu a. Mmụba nke ụlọ ọrụ 19 nọchiri anya agbakwunyeghị otu Megawatt. Yabụ kedu echiche ezi uche nke ịsachapụ na ụlọ ọrụ 200 ịmara na ọgbọ na-adịgide adịgide, “Comrade Ajaero kwuru. N’ịgba mbọ ileba anya n’ọtụtụ ihe ịma aka na-eche ụlọ ọrụ ahụ ihu, Comrade Ajaero kwusiri ike mkpa ọ dị maka nyochaa ikere òkè nke ụlọ ọrụ ahụ. Dị ka ya si kwuo, “Nhọrọ nke Gọọmenti na-achịkwa pasent 60 nke ụlọ ọrụ ahụ megidere 40% ugbu a (gụnyere 10% equity shareholding maka ndị ọrụ n’ụzọ kwekọrọ na Iwu guzobere National Council na privat).
Leave a Reply