Ụlọ ọrụ Tertiary Education Trust Fund (TETFUND) na-ekwu na ndụmọdụ na-aga n’ihu iji kwụsịtụ agụmakwụkwọ mba ofesi n’ihi ọnụego mgbanwe ugbu a.
Onye ode akwụkwọ nchịkwa nke ego ahụ, Maazị Sonny Echono mere ka a mara nke a na nnọkọ ọha na eze maka ebubo na-efu N2.3 trillion na TETFUND n’etiti 2011 ruo taa, nke otu Ad hoc Committee nke Ụlọ Ndị Nnọchiteanya haziri.
O kwuru na ụtụ isi a na-enweta na ego ahụ bụ nke Federal Inland Revenue Service (FIRS) na-emepụta na akaụntụ ego ahụ dị na Central Bank of Nigeria (CBN).
Echono kwuru na ụfọdụ n’ime ụtụ isi na-abịa na ego mba ofesi na CBN mana mgbe oge ịkwụ ụgwọ maka ndị ọkà mmụta na mba ofesi, ụlọ akụ apex na-ekwusi ike na TETFUND source forex, na-eme ka ego ahụ tụfuo uru.
Dị ka ya, anyị na-arụ ọrụ a usoro ebe anyị forex na-ere n’aha anyị na ukara ọnụego na anyị na-etinye dị ka onye ọ bụla ọzọ iji nweta ya, mgbe ụfọdụ ọ na-eduga ọzọ na-eri.
Ọ gwara ndị kọmiti ahụ ka ha tinye aka ma manye CBN ka ha kwe ka TETFUND nweta forex ya iji kwụọ ụgwọ dịka oge ruru.
“Ugbu a ka m na-ekwu, anyị na ndị niile metụtara anyị na-akpakọrịta ka ha kwụsịtụ otu afọ ma ọ bụ abụọ, ọzụzụ mba ofesi.
“Nke a bụ n’ihi mgbanwe mgbanwe ọnụego mgbanwe na nso nso a;
anyị enweghị ike ịga n’ihu dabere na ntụzịaka inyefe ego anyị; ego anyị kenyere na naira enweghị ike ikpuchi dollar achọrọ maka ọzụzụ.
O kwuru, “Ndị nọ ebe ahụ ugbu a, anyị chọkwuru naira iji kwụọ ụgwọ dollar a chọrọ maka ụgwọ ha na-akwụ kwa afọ.”
Echono kwuru na ego ahụ achọpụtala nkuzi ebe mahadum Naịjirịa nwere ikike na ezigbo ngalaba nkuzi ịgba ọsọ.
Gụọ kwa: TETFUND na-achọ ịnweta Forex iji kwụọ ụgwọ O kwuru na ego ahụ ekpebiela na ọ bụ naanị obere nkuzi “ebe anyị na-enweghị ikike na ụlọ ọrụ anyị ga-eru eru maka nkwado mba ofesi.”
Onye isi oche-odeakwụkwọ kwupụtara na ọtụtụ ọzụzụ ga-eme ugbu a na mpaghara site na mahadum ndị nwere ahụmahụ, ọgbọ mbụ na mahadum ndị ọzọ pụrụ iche ebe a na Nigeria iji jide ego ha nwetara iji nagide ọnụego mgbanwe.
Agbanyeghị, Echono kwuru na ihe na-erughị otu nari iri atọ na asaa ndị ọkà mmụta nkwado agbapụla na ụlọ ọrụ iri anọ na mba ofesi.
O kwuru na ụfọdụ ndị ọkà mmụta a na-ezigara ọzụzụ na mba ofesi ka ha nweta ọkwa dị elu, na-ejighi mba na-ajụ ịlaghachi Naijiria ije ozi.
O kwuru na TETFund na ndị ọzọ metụtara ya na-arụkọ ọrụ n’usoro siri ike na-ekwu na tupu akwadoro onye ọ bụla, a ga-edebanye aha n’akwụkwọ nkwado.
“Ọkammụta na-agba mbọ na ị ga-alọta, a chọrọ ka ị nwee onye na-ekwe nkwa na n’ọtụtụ ọnọdụ onye na-ekwe nkwa ahụ enwetala ihe isi ike na-enweghị isi n’ihi na mgbe ị na-apụ n’anya, anyị na-ejide onye na-akwụ ụgwọ ka ọ kwụọ ụgwọ niile ejiri n’aha gị mana nke ahụ emeghị.
dị irè. “Anyị kwenyere na usoro ebe anyị na ndị ọrụ nnọchi anya anyị na ụlọ ọrụ na-arụkọ ọrụ, anyị nwere ike ịmanye nkwụghachi ụgwọ maka ndị siri ọnwụ na ha agaghị alaghachi azụ.
“Ọ bụrụ na ha emeghị ya, anyị ga-ekwupụta ha “persona non grata” anyị ga-edegara ndị ọrụ nnọchiteanya na ha ga-eme ka ọ dị na mba ndị ahụ ma ha agaghị enwe ike ịnweta ọrụ;
a ga-ahụ ha dị ka ndị na-agbapụ n’iwu site na obodo ha,” ka o kwuru.
Echono kpọrọ oku ka elele iwu ndị dị ugbu a iji hụ na ndị na-erite uru na mmemme TETFUnd ga-alaghachirịrị.
Dị ka ya si kwuo, anyị anaghị emegide ndị na-achọ ala ịta ahịhịa mana na-eme ya n’onwe gị, ọ bụghị akwụkwọ mmụta anyị ma ọ bụ site na nkwado anyị.
N’okwu ebubo na-efu N2.3 trillion, Echono kwuru na e nyela akwụkwọ niile dị mkpa iji nyere aka nyocha nke kọmitii ahụ.
Na mbụ onye isi oche kọmitii ahụ bụ Rep. Oluwole Oke (PDP-Osun) kwuru na e hiwere kọmitii a ka nkpebi siri n’ụlọomeiwu were mee nyocha gbasara ego a na-ebo ebubo na-efunarị.
O kwuru na kọmitii a ga-eleba anya n’akwụkwọ niile TETFUnd webatara ma leba anya n’iwu na-eguzobe ego ahụ.
Leave a Reply