Ihe na-erughị ndị mmadụ iri ise gbara ọsọ ndụ na Akwa Ibom steeti ka a zụrụ azụ maka ụzọ ọrụ ugbo nke narị afọ nke iri abụọ na otu. Ọzụzụ a bụ otu na-abụghị nke gọọmentị bụ The Refuge Foundation bụ onye kesarakwa ndị ga-erite uru nri fatịlaịza. Onye guzobere otu ahụ bụ Oriakụ Ogonna Kanu, bụ onye kwuru okwu na ọzụzụ otu ụbọchị ahụ kwuru na ntinye aka dị mkpa iji kwado ndị IDP maka oge ihe ọkụkụ nke afọ a. Ndị chụpụrụ n’ụlọ nna ha n’afọ 2011 n’ihi esemokwu obodo dị n’etiti ndị Afahaeduok na Ukpata megide obodo ha – Udung Ukung na Kansụl Oron. Dị ka ya si kwuo, “Refuge Foundation na-elekwasị anya na ndị a chụpụrụ na Nigeria – ya bụ, ndị a na-amanye n’ụlọ ha n’ihi otu ihe ma ọ bụ ọzọ. “Anyị chọpụtara na ọnụ ọgụgụ buru ibu nke ndị a na-amanye chụpụrụ bụ ndị ọrụ ugbo na nke ahụ bụ isi ihe na-akpata ego. Anyị malitere itinye aka na itinyekwu ihe ọmụma n’ihe ha nwere na ọrụ ugbo. “Anyị kwenyesiri ike na ha ga-eji ihe ọmụma anyị nyere ha mee ihe nke ọma n’ihi na tupu anyị amalite ya, anyị chọpụtara na ha nwere ugbo n’ebe ha bi ebe ha na-akọ ihe. “Anyị mekwara ihe iji mara ụdị ihe ọkụkụ ndị ha na-akụ ngwa ngwa na ihe ịma aka ha ka anyị wee ghara ịbịa na-egbu oge ha.” Otú ọ dị, Kanu gbara ndị IDP ume ka ha ghara inwe olileanya na ndụ n’ihi ihe ịma aka ha dị ugbu a, kama ka ha jiri nkà ọ bụla ha nwere ike mee ka ndụ ha ka mma. Ọ gara n’ihu kpọkuo gọọmentị, otu, na ndị ọgaranya Naijiria ka ha na-enyekwara ndị IDP n’ofe mba ahụ aka site na ijikọ ntọala ahụ ma ọ bụ iso ha na-akpakọrịta. Onye na-erite uru, Oriakụ Nkoyo Bassey, kelere otu NGO maka ọzụzụ a n’oge a, gbakwụnye na ihe ọmụma a nwetara ga-enye aka n’ịkwalite ihe ọkụkụ ya maka owuwe ihe ubi nke ọma n’oge a. Onye ọzọ na-erite uru bụ Maazị Effanga Ofose toro ntọala ahụ maka ọrụ achọghị ọdịmma onwe ha naanị, ọkachasị maka inye ha ihe ọmụma na ikesa fatịlaịza ruru puku iri ise na mmadụ iri ise. Ọ kwara arịrị na ebe ọ bụ na a chụpụrụ ha n’ebe obibi ha kemgbe afọ iri na atọ ugbu a, ha echeela ọnọdụ kasị njọ ná ndụ ha ihu, na-ebi n’ụlọ mkpọrọ n’enweghị enyemaka n’aka gọọmenti ma ọ bụ ndị mmadụ n’otu n’otu. N’oge ọzụzụ ahụ, e kpughere ndị IDP ahụ maka usoro ịgbakọ ji, plantain, na akpu na ka esi eji ụzọ obodo dị ọnụ ala chụpụ ụmụ ahụhụ na ihe ndị ọzọ na-emerụ ahụ n’osisi iji mụbaa ihe ọkụkụ.
Leave a Reply