Mgbasa ozi mba ụwa sitere n’aka onye isi ala, onye isi ala, FEDERAL REPUBLIC OF NIGERIA, n’ihe ịma aka nke SWAP ego na steeti mba ahụ, n’abalị iri na isii n’ọnwa Febụwarị, 2023. Ezigbo ndị enyi m, Achọpụtara m na ọ dị mkpa ka m gwa gị okwu taa, banyere ọnọdụ mba ahụ na ịza ajụjụ maka mbọ ọchịchị anyị na-agba iji kwado ma wusie ike akụ na ụba anyị, kwalite ọgụ megide nrụrụ aka na ịkwado uru anyị na ọgụ megide iyi ọha egwu na enweghị nchebe nke. enweela, ihe ịrụ ụka adịghị ya, emetụtala ya site na ọtụtụ ihe dị n’ime na nke mpụga. 2. Karịsịa, m na-agwa gị okwu, dị ka onye ọchịchị onye kwuo uche gị họpụtara, ka m mara gị ma gosipụta ọmịiko m, maka ihe isi ike ndị a na-enwe ka anyị na-aga n’ihu na mmejuputa iwu ego ọhụrụ, nke na-eme ka akụ na ụba anyị dịkwuo elu na ịgbatị oghere ndị metụtara. ya na mpụ ego. 3. Ka m mesie ndị Naijiria obi ike, na ime ka akụ na ụba anyị sikwuo ike, na-eme ka nchekwa na mgbochi nke ntanye nke metụtara usoro ego ego na-akwadoghị ka bụ ihe kacha mkpa nke nchịkwa anyị. M ga-anọgide na-agbasi mbọ ike na iyi m nke ichekwa na ịkwalite ọdịmma nke ndị Naijiria na mba, oge niile. 4. N’ime nkeji iri na ise nke afọ 2022, enyere m ikike ka Central Bank of Nigeria (CBN) chegharịa N200, N500, na N1000 akwụkwọ ego Naijiria. 5. Maka mgbanwe dị mma, akwadoro m n’otu aka ahụ na akwụkwọ ndekọ ego emegharịrị ga-ekesa n’otu oge yana akwụkwọ ndetu ụlọ akụ ochie, ruo 31 Jenụwarị 2023, tupu ndetu ochie, kwụsị ịdị nro nke iwu. 6. N’igosi maka ihe isi ike nke usoro na nke mmadụ zutere n’oge mmejuputa ya na nzaghachi na arịrịọ nke ụmụ amaala niile, e nyere ikike ịgbatị ụbọchị iri ruo 10th February, 2023 maka mmezu nke usoro a. A na-eme ihe omume ndị a niile n’ime oke iwu iwu, iwu dị mkpa n’okpuru iwu CBN Act 2007 yana kwekọrọ na omume kacha mma n’ụwa niile. 7. Ụmụ amaala ibe m, ka m na-achọ nghọta na ndidi gị n’oge usoro mmejuputa a na-adịru nwa oge, a na m eche na ọ dị m mkpa inye gị isi ihe ole na ole dị mkpa na-akwado mkpebi iwu. Ndị a gụnyere a. Ọ dị mkpa iweghachi ikike iwu nke CBN iji nọgide na-achịkwa ego na-ekesa. N’afọ 2015 mgbe ọchịchị a malitere okwu mbụ ya, Ego-in-Circulation bụ nanị N1.4trillion. b. Ọnụego ego n’èzí ụlọ akụ tolitere site na 78% na 2015 ruo 85% na 2022. Ka ọ dị n’ọnwa Ọktoba 2022, ya mere, ego a na-ekesa agbagoro na N3.23 trillion; N’ime ya bụ naanị ijeri naira 500 dị n’ime usoro ụlọ akụ ebe N2.7 trillion nọgidere na-adịgide adịgide n’èzí usoro; si otú ahụ na-agbagọ amụma ego na njikwa nke ọma nke onu oriri; c. Ọnụ ọgụgụ buru ibu nke ndetu ụlọ akụ n’èzí usoro ụlọ akụ egosila na ọ dịghị adị maka ọrụ akụ na ụba yana site n’itinye aka, na-akwụsị irute ọganihu akụ na ụba nwere ike; d. Ntụle uto akụ na ụba na-eme ka ọ dị mkpa ka gọọmentị gbasawanye itinye ego na mba ahụ site n’ibelata ọnụ ọgụgụ ndị na-enweghị ụlọ akụ; na e. N’iburu n’uche ọnọdụ nchekwa na-achị n’ofe mba ahụ, bụ nke na-aga n’ihu na-akawanye mma, ọ na-abụkwa ihe na-adọrọ mmasị gọọmenti ime ka nkwado ya na-aga n’ihu na-enye ndị ọrụ nchekwa iji merie ndị ohi na ịnara ihe mgbapụta na Nigeria nke ọma. 8. N’agbanyeghi ihe ndọghachi azụ mbụ enwetara, usoro nleba anya na nzaghachi ewepụtara egosila na uru esitela na atụmatụ amụma. 9. A gwala m nke ọma na kemgbe mmalite mmemme a, ihe dị ka ijeri naira 2.1 n’ime akwụkwọ ego ejiribu n’èzí ụlọ akụ, enwetala nke ọma. 10. Nke a na-anọchi anya ihe dịka 80% nke ego ndị dị otú ahụ. N’okwu dị mkpirikpi ruo ọkara na ogologo, ya mere, a na-atụ anya na a ga-enwe: a. A ike nke anyị nnukwu akụ na ụba parameters; b. Mbelata nke nnukwu ego na-eduga na mbelata nke ngwa ngwa ego na akụ na ụba nke kwesịrị ịkpata obere nrụgide na ọnụ ahịa ụlọ; c. Mbelata nke onu oriri n’ihi nbibi ego na-eso ya nke ga-eme ka ọnụ ọgụgụ nke onu oriri belata; d. Mmebi nke omume akụ na ụba na-akwadoghị nke ga-enyere aka ịkwụsị nrụrụ aka na inweta ego site n’ụzọ iwu na-akwadoghị; e. Nkwụsi ike Ọnụego mgbanwe; f. Ịnweta mgbazinye ego dị mfe na mbelata ọmụrụ nwa; na g. Ọhụụ ka ukwuu na nghọta nke omume ego anyị na-atụgharị gaa na mmanye mmanye nke ọma nke iwu mgbochi mpụ ego anyị. 11. Amaghị m ihe mgbochi ndị a na-etinye n’ụzọ nke ndị Naijiria aka ha dị ọcha site n’aka ndị ọrụ na-enweghị isi na ụlọ ọrụ ụlọ akụ, nke e nyere usoro nke mmejuputa iwu ego ọhụrụ. Ọ na-ewute m nke ukwuu ma nwee ezi obi ọmịiko nye unu niile, maka nsonaazụ ndị a na-atụghị anya ya. 12. Iji kwụsị ọgbaghara a, enyela m CBN iwu ka ha wepụta akụrụngwa niile ziri ezi na ụzọ iwu iji hụ na ụmụ amaala anyị tozuru oke.
Leave a Reply